Chắc hẳn bạn đã từng nghe về điển tích Quan Vũ tha cho Tào Tháo ở Huarong (Hoa Dung đạo) trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, một trong những tình tiết hấp dẫn và gây nhiều tranh cãi nhất. Vậy, quan vũ tha chết cho tào tháo có thật không? Liệu đây chỉ là một chi tiết hư cấu của La Quán Trung hay dựa trên một sự kiện có thật trong lịch sử? Hãy cùng Nguyệt Nhi khám phá bí ẩn này trong bài viết hôm nay nhé.
Điển tích này đã khắc sâu vào tâm trí của nhiều thế hệ yêu thích Tam Quốc. Nhưng liệu lịch sử có ghi lại một sự kiện tương tự hay không? Câu trả lời có lẽ sẽ khiến nhiều người bất ngờ. Theo chính sử, cụ thể là “Tam quốc chí” của Trần Thọ, không hề có chi tiết nào về việc Quan Vũ tha cho Tào Tháo tại Huarong. Thực tế, Tào Tháo đã rút quân khỏi Xích Bích sau khi thất bại nặng nề, và không hề bị truy đuổi đến mức lâm vào đường cùng như trong truyện. Vậy thì, chi tiết hấp dẫn này từ đâu mà ra?
Nguồn gốc điển tích Quan Vũ tha Tào Tháo
Điển tích Quan Vũ tha Tào Tháo bắt nguồn từ tiểu thuyết “Tam Quốc Diễn Nghĩa” của La Quán Trung. Đây là một chi tiết hư cấu, được thêm vào để làm tăng tính kịch tính, đồng thời làm nổi bật sự trung nghĩa và hào hiệp của Quan Vũ. Trong truyện, Tào Tháo sau thất bại ở Xích Bích, đã phải chạy trốn và bị Quan Vũ chặn lại ở Huarong. Dù có lệnh của Gia Cát Lượng là phải tiêu diệt Tào Tháo, Quan Vũ đã động lòng trắc ẩn, nhớ đến ân xưa và quyết định tha cho Tào Tháo một con đường sống. 
quan-vũ-tha-tào-tháo-ở-hoa-dung-đạo-một-trong-những-tình-tiết-đặc-sắc-trong-tam-quốc-diễn-nghĩa
Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng “Tam Quốc Diễn Nghĩa” là một tác phẩm văn học, có sự hư cấu và thêm thắt để tăng tính hấp dẫn. La Quán Trung đã khéo léo xây dựng hình tượng Quan Vũ vừa dũng mãnh, vừa trung nghĩa, vừa có tình có nghĩa. Quyết định tha cho Tào Tháo không chỉ thể hiện lòng nhân từ của Quan Vũ mà còn thể hiện sự trung thành của ông với lời thề trước đây.
Tại sao La Quán Trung lại hư cấu chi tiết này?
Có nhiều lý do để La Quán Trung hư cấu chi tiết Quan Vũ tha cho Tào Tháo. Thứ nhất, nó tạo ra một tình huống kịch tính, đầy mâu thuẫn, tăng thêm sự hấp dẫn cho câu chuyện. Thứ hai, nó làm nổi bật phẩm chất của Quan Vũ, một vị tướng tài đức vẹn toàn, trung nghĩa và có ân oán phân minh. Quan Vũ không chỉ là một chiến tướng dũng mãnh mà còn là một người có trái tim nhân hậu. Thứ ba, chi tiết này cũng thể hiện một phần nào đó sự phức tạp của Tào Tháo. Dù bị xem là gian hùng, Tào Tháo cũng có những lúc khiến người ta nể trọng, và việc được Quan Vũ tha cũng là một minh chứng cho điều đó. 
la-quán-trung-tác-giả-tam-quốc-diễn-nghĩa-người-tạo-ra-những-tình-tiết-hư-cấu-hấp-dẫn
La Quán Trung đã rất thành công trong việc xây dựng nhân vật và tạo ra những tình tiết hấp dẫn. Tình tiết quan vũ tha chết cho tào tháo là một ví dụ điển hình cho sự tài tình của ông. Nhờ sự sáng tạo của La Quán Trung, Tam Quốc Diễn Nghĩa đã trở thành một tác phẩm bất hủ, được yêu thích qua nhiều thế hệ. Tình tiết này không chỉ tăng tính kịch tính, mà còn giúp độc giả thấy được một Quan Vũ rất “người”, rất đời, không chỉ là một vị tướng mà thôi.
Quan Vũ và Tào Tháo: Mối quan hệ phức tạp
Mối quan hệ giữa Quan Vũ và Tào Tháo rất phức tạp, không thể chỉ gói gọn trong hai chữ “kẻ thù”. Quan Vũ từng đầu hàng Tào Tháo sau khi thất lạc Lưu Bị. Trong thời gian đó, Tào Tháo rất yêu mến và trọng dụng Quan Vũ, đã ban cho ông rất nhiều của cải, chức tước và ngựa Xích Thố nổi tiếng. Tuy nhiên, Quan Vũ vẫn luôn một lòng hướng về Lưu Bị, không hề bị lung lay bởi sự đãi ngộ của Tào Tháo.
Chính vì vậy, khi Tào Tháo bại trận ở Xích Bích, Quan Vũ đã do dự khi truy đuổi. Một mặt, ông nhận thấy Tào Tháo đã từng có ân với mình, mặt khác, ông cũng nhớ đến lời thề kết nghĩa vườn đào với Lưu Bị. Cuối cùng, Quan Vũ đã quyết định tha cho Tào Tháo, bất chấp lệnh của Gia Cát Lượng. Quyết định này đã gây ra nhiều tranh cãi, nhưng nó cũng thể hiện sự trung nghĩa và lòng nhân từ của Quan Vũ.
“Quan Vũ là một nhân vật phức tạp. Ông ấy không chỉ là một chiến tướng dũng mãnh, mà còn là một người trọng tình nghĩa. Quyết định tha cho Tào Tháo không chỉ đơn giản là tha cho kẻ thù, mà còn là một quyết định dựa trên ân nghĩa và sự trung thành.” – Tiến sĩ Sử học Trần Văn Đức chia sẻ.
Việc tào tháo đánh mã siêu là một minh chứng cho tài năng quân sự của Tào Tháo, nhưng thất bại ở Xích Bích cho thấy không ai là bất bại.
Tại sao lại có sự hiểu lầm về tính chân thực của sự kiện?
Sự hiểu lầm về tính chân thực của sự kiện quan vũ tha chết cho tào tháo xuất phát từ việc nhiều người tiếp cận Tam Quốc Diễn Nghĩa như một tác phẩm lịch sử, mà quên mất bản chất hư cấu của nó. Do sự hấp dẫn và nổi tiếng của tác phẩm, chi tiết này đã ăn sâu vào tâm trí của nhiều người, đến mức họ tin rằng đó là một sự kiện có thật trong lịch sử. Hơn nữa, La Quán Trung đã viết quá hay, quá thuyết phục, khiến cho người đọc tin rằng mọi sự kiện đều có thể xảy ra như vậy. 
hình-tượng-quan-vũ-trong-tam-quốc-diễn-nghĩa-một-vị-tướng-tài-đức-vẹn-toàn
Thực tế, lịch sử chỉ ghi nhận rằng Tào Tháo rút lui sau trận Xích Bích, không hề có chuyện bị Quan Vũ truy đuổi và tha chết. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng chi tiết này đã góp phần làm nên thành công của “Tam Quốc Diễn Nghĩa”, giúp tác phẩm trở thành một trong những tác phẩm kinh điển của văn học Trung Quốc. Nó cũng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tính cách và phẩm chất của Quan Vũ, một trong những nhân vật được yêu thích nhất trong Tam Quốc.
Sự khác biệt giữa chính sử và Tam Quốc Diễn Nghĩa
Sự khác biệt giữa chính sử và Tam Quốc Diễn Nghĩa là rất lớn. Chính sử là những ghi chép lịch sử, dựa trên các sự kiện có thật, được các sử gia biên soạn. Trong khi đó, Tam Quốc Diễn Nghĩa là một tiểu thuyết, có sự hư cấu và thêm thắt để tăng tính hấp dẫn. La Quán Trung đã mượn bối cảnh lịch sử, nhưng đã xây dựng một câu chuyện với nhiều chi tiết khác biệt so với chính sử.
Một trong những sự khác biệt lớn nhất là về cách xây dựng nhân vật. Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, các nhân vật được khắc họa đậm nét hơn, có nhiều tình tiết cao trào hơn. Ví dụ, hình tượng Quan Vũ được nâng lên thành một vị thánh, còn Tào Tháo lại bị khắc họa thành một gian hùng, dù thực tế không hẳn như vậy. Việc vì sao gọi là tào tháo rượt cũng xuất phát từ những tình tiết có phần phóng đại trong tiểu thuyết. Việc tào tháo có xưng đế không cũng là một vấn đề gây nhiều tranh cãi trong lịch sử.
“Chúng ta cần phân biệt rõ giữa lịch sử và văn học. Tam Quốc Diễn Nghĩa là một tác phẩm văn học, không phải là một cuốn sách lịch sử. Những chi tiết hư cấu của La Quán Trung là để tăng tính hấp dẫn cho câu chuyện, chứ không phải là sự thật lịch sử.” – Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Thị Lan cho biết.
Ảnh hưởng của điển tích đến văn hóa đại chúng
Dù chỉ là một chi tiết hư cấu, điển tích quan vũ tha chết cho tào tháo đã có ảnh hưởng rất lớn đến văn hóa đại chúng. Nó đã trở thành một trong những tình tiết nổi tiếng nhất của Tam Quốc Diễn Nghĩa, được tái hiện trong nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau, từ sân khấu, điện ảnh đến game. Hình ảnh Quan Vũ đứng trên Hoa Dung đạo, tha cho Tào Tháo đã trở thành một biểu tượng của lòng trung nghĩa và sự hào hiệp.
Trong game, các nhân vật Tam Quốc cũng thường được xây dựng dựa trên hình tượng trong “Tam Quốc Diễn Nghĩa”, chứ không hẳn là theo lịch sử. Điều này cho thấy tầm ảnh hưởng sâu rộng của tác phẩm này đối với văn hóa đại chúng. Thậm chí, các vũ khí của tào tháo cũng thường được mô phỏng theo trí tưởng tượng, chứ không hoàn toàn là vũ khí có thật trong lịch sử.
Kết luận
Vậy, quan vũ tha chết cho tào tháo có thật không? Câu trả lời là không, đây là một chi tiết hư cấu trong “Tam Quốc Diễn Nghĩa” của La Quán Trung. Tuy nhiên, chi tiết này đã góp phần làm nên thành công của tác phẩm, đồng thời làm nổi bật những phẩm chất tốt đẹp của Quan Vũ. Dù không có thật trong lịch sử, tình tiết này vẫn là một phần không thể thiếu của Tam Quốc, một trong những tác phẩm văn học kinh điển của nhân loại. Hi vọng qua bài viết này, Nguyệt Nhi đã giúp bạn hiểu rõ hơn về điển tích thú vị này. Bạn nghĩ sao về tình tiết này, hãy chia sẻ ý kiến của mình ở phần bình luận nhé!
